INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Antoni Mora  

 
 
pocz. XVI w. - II poł. XVI w.
Biogram został opublikowany w 1976 r. w XXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Mora Antoni (XVI w.), inżynier wojskowy w służbie Zygmunta Augusta, rotmistrz piechoty. O młodości M-y wiemy tyle, że był z pochodzenia Hiszpanem, ur. zapewne na samym początku XVI w. Do Polski przybył już z kwalifikacjami inżyniera wojskowego i one to zadecydowały o przyjęciu go w lutym 1548 w poczet «służebnych królewskich». Wkrótce potem otrzymał polecenie zorganizowania flotylli rzecznej na łodziach na Dnieprze, przeznaczonej do zwalczania tatarskich przepraw. Fakt, że w r. 1550 król podwyższył mu roczną pensję z 200 do 300 złp., świadczy, że M. wywiązał się ze zleconego zadania pomyślnie. Z kolei w r. 1551 objął kierownictwo nad budową zamku w Czerkasach. Troszczył się ponadto o zaopatrywanie go w żywność. W l. 1552–6 dowodził 100-osobową rotą piechoty polskiej, stacjonującej w Kamieńcu Podolskim. W jesieni 1556 postanowił wziąć udział w wyprawie wojennej Zygmunta Augusta do Inflant (tzw. wyprawa pozwolska) zaciągając 250-osobową rotę pieszą. Jednakże z nieznanych powodów zrezygnował z dowództwa już w grudniu t. r.

Kolejne, zanotowane w źródłach zadanie otrzymał M. w końcu września 1559. Został wówczas rewizorem królewskim, mającym zbadać stan tych zamków inflanckich, które książę inflancki Gothard Kettler i arcpb ryski Wilhelm Hohenzollern przekazywali Zygmuntowi Augustowi. Lustracja wykazała bardzo zły stan umocnień i niemal zupełny brak podstawowego wyposażenia. Dowodem świadczącym o dość wysokim prestiżu M-y było powierzenie mu w końcu 1560 r. dowództwa nad 300-osobową załogą pieszą Parnawy, zamku o kluczowym położeniu w stosunku do Estonii, zagrożonej aneksją szwedzką. Na tym stanowisku jednak całkowicie zawiódł, o czym świadczy łatwość zajęcia Parnawy w maju 1562 przez Szwedów. M. w obawie przed odpowiedzialnością uciekł do Niemiec, gdzie narzekał na niewdzięczność Zygmunta Augusta i Polaków. Dalsze jego losy nie są znane.

 

Jasnowski J., Antoni Mora, Hiszpan w służbie Zygmunta Augusta, „Przegl. Hist.-Wojsk.” R. 9: 1936 s. 305–6; tenże, Mikołaj Czarny Radziwiłł, Rozpr. Hist. Tow. Nauk Warsz., W. 1939 XXII; Kolankowski L., Roty koronne na Rusi i Podolu, „Ziemia Czerwieńska” (Lw.) R. 1: 1935 s. 165, 167; – AGAD: Arch. Skarbu Kor., Rachunki królewskie rkp. 162 B k. 18, 19, 26, 30, Arch. Skarbu Kor., Dz. III rkp. i k. 50, 72–82, Libri legationum, rkp. 17 k. 8. 9, 21, 22, 23, Akta Skarbowo-Wojskowe dz. 86 rkp. 17 k. 70; B. Raczyńskiego: rkp. 78 k. 40.

Red.

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.